„Dziedzictwo Dziadoszan” to projekt budowy parku archeologicznego w Gostyniu, gmina Gaworzyce. Inicjatorem przedsięwzięcia jest Stowarzyszenie Zagroda Dziadoszan.
– Miejsce to zainspirowało nas występowaniem w rejonie Gostynia i Dalkowa unikatowego w skali naszego kraju oraz Europy Środkowej kompleksu osadniczego, który tworzą trzy grody, miejsce pogańskiego kultu słowiańskiego, osady, cmentarzyska oraz miejsce odkrycia skarbu kruszcu orientalnego – informuje Krzysztof Czapla, prezes Stowarzyszenia Zagroda Dziadoszan.
Skarbem tym były srebrne monety pokryte pismem arabskim, pochodzące z perskiego emiratu Samanidów w Azji Środkowej.
– Zespół osadniczy jest dziedzictwem występującego na tym obszarze osadnictwa słowiańskiego, wchodzącego w skład domeny plemienia Dziadoszan – dodaje prezes stowarzyszenia. – Pochodzi on z okresu plemiennego oraz wczasnopiastowskiego, czyli z czasów kiedy na tych obszarach formowało się państwo piastowskie.
Na tym terenie występują też relikty osadnictwa z epoki brązu, z czasów rzymskich i ze średniowiecza – na ten okres jest datowane kolejne grodzisko w Gostyniu, tzw. stożkowaty, pierwotnie siedziba rycerska.
– Centralnym punktem kompleksu jest grodzisko zwane „Kowalowa Góra”, które było wielokrotnie badane przez archeologów – dodaje Krzysztof Czapla.
Zdaniem wiceprezesa Towarzystwa Ziemi Głogowskiej projekt stowarzyszenia jest „godny uwagi”.
– Chodzi nie tylko o formę turystyczną, ale przede wszystkim edukacyjną – podkreśla Dariusz Czaja.
Celem Stowarzyszenia Zagroda Dziadoszan jest krzewienie dziedzictwa kulturowego Ziemi Głogowskiej, głównie tradycji słowiańskiej plemienia Dziadoszan.
Słów kilka o Dziadoszanach – Dariusz Czaja: Plemię Dziadoszan było największym – obok Ślężan – zamieszkującym Śląsk od około VI wieku. Terytorium Dziadoszan można zarysować następująco: granica północna opierała się o północną krawędź pradoliny Odry, dochodząc do Rowu Krzyckiego i Polskiego, na wschodzie obejmowała obszary znajdujące się nad dolną Baryczą oraz Obniżenie Ścinawskie, na południu przebiegała w okolicach źródeł Rudnej, wzdłuż dolnej Szprotawy oraz dochodziła do Bobru w okolicach Iławy, granica zachodnia ciągnęła się prawdopodobnie wzdłuż Bobru, natomiast na północnym zachodzie przechodziła wzdłuż linii Nowa Sól – Kożuchów – Rudziny. Dziadoszanom przypisano posiadanie 20 grodów (civitates). Na przełomie VIII/IX wieku budowali oni w pobliżu Głogowa liczne grody (m.in. Chobienia, Dalków, Dankowice, Dobrzejowice, Jakubów, Obiszów, Orsk, Przedmoście i in.), które miały stanowić prowizoryczną linię obronną wzdłuż Odry i Wzgórz Dalkowskich. W X wieku macierzyste tereny Dziadoszan dostały się pod wpływy czeskie, a po 990 r., wraz z całym Dolnym Śląskiem, ich terytoria wchłonęło tworzące się państwo Mieszka I. Grody zostały przez Polan zdobyte i zniszczone.
Na zdj. We wrześniu na placu przy Marinie odbyły się pokazy w ramach obchodów 908. rocznicy obrony Głogowa. Czy zobaczymy podobne z czasów Dziadoszan?
Źródło: Stowarzyszenie Zagroda Dziadoszan/Dariusz Czaja/Fot. UR
