„Nie niszcz! Po przeczytaniu oddaj drugiemu! Bądź ostrożny!” – te słowa widnieją na jednym z egzemplarzy „Wolnej Polski” – czasopisma wydanego przez Związek Odbudowy Rzeczpospolitej, tajnej organizacji z czasów II wojny światowej.
Ten i inne egzemplarze polskiej prasy podziemnej będzie można zobaczyć podczas wystawy w Muzeum Regionalnym w Jaworze, której wernisaż odbędzie się 1 marca, w Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych, o godz. 17.30.
To pierwsza tego typu prezentacja tajnych druków, które powstały nakładem polskich organizacji niepodległościowych w latach 1942-1944. Kolekcję do zbiorów muzealnych przekazał w 1997 r. kolekcjoner Jan Karło.
Zbiór liczy 63 sztuki egzemplarzy. Są to gazety i tygodniki związane ze Stronnictwem Narodowym, Narodowymi Siłami Zbrojnymi, Armią Krajową oraz Delegaturą Rządu RP. W sumie kolekcja zawiera 18 tytułów, które były wydawane w dobrze zakonspirowanych drukarniach.
Pośpiech, obawa przed dekonspiracją, braki papieru, sprzętu poligraficznego i kadry drukarskiej wywarło wpływ na wygląd szaty graficznej. Stąd jest ona bardzo skromna w porównaniu ze współczesnymi czasopismami, bo też nie wygląd był w tamtych czasach najważniejszy. Liczyła się przede wszystkim informacja, pokrzepiający na duch artykuł, który musiał dotrzeć do czytelnika. Za posiadanie tych gazet, groziło więzienie, okrutne śledztwo, a nawet śmierć.
Wystawa będzie czynna do końca kwietnia.
ŹRÓDŁO UM JAWOR
