Weszła w życie ustawa o kredycie hipotecznym i nadzorze nad pośrednikami kredytu i agentami. To pierwsza ustawa, która kompleksowo reguluje proces reklamowania, oferowania, zawierania i wykonywania umów o kredyt hipoteczny. Ma ona wzmocnić pozycję klientów, którzy w sporach z bankami są często słabszą stroną.
– Każdy konsument, bez względu na to, co kupuje, powinien mieć zawsze pełną i rzetelną informację o zaletach i ryzykach. Tylko wtedy może podjąć świadomą decyzję o zawarciu umowy. Liczę na to, że dzięki nowej, kompleksowej ustawie, kredyty będą zaciągane i udzielane odpowiedzialnie – mówi Marek Niechciał, prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
Oto najważniejsze zmiany, które wprowadza nowa ustawa:
- kredyt hipoteczny może zostać udzielony wyłącznie przez bank lub SKOK,
- kredyt uzyskamy tylko w tej walucie, w której zarabiamy lub posiadamy w niej większość środków finansowych,
- formularz informacyjny – otrzymamy go przed zawarciem umowy od każdego kredytodawcy, pośrednika, czy agenta. Dzięki temu łatwiej będzie porównać oferty, ponieważ formularz będzie zawierał informacje o m.in. całkowitej kwocie kredytu, zasadach spłaty, stopie oprocentowania i zasadach jej zmiany. Warunki zawarte w formularzu będą obowiązywać przez 14 dni,
- kredytodawcy, pośrednicy i agenci, którzy doradzają konsumentowi muszą przedstawić co najmniej trzy różne oferty kredytu hipotecznego,
- 21 dni – tyle poczekamy na decyzję kredytową banku od złożenia wniosku (można również wyrazić zgodę na wcześniejsze doręczenie decyzji). Decyzja kredytowa stanowi ofertę,
- obowiązkowa jest ocena zdolności kredytowej na podstawie informacji od konsumenta, z baz danych lub z baz kredytodawcy. Umowa będzie zawarta tylko wtedy, gdy wynik będzie pozytywny,
- konsument ma 14 dni na odstąpienie od umowy o kredyt hipoteczny. Wystarczy wysłać list polecony przed upływem tego terminu. Poniesiemy wtedy tylko koszty odsetek za okres, w którym bank wypłacił kredyt do momentu jego zwrotu. Kredytodawca, pośrednik i agent muszą przekazać nam na trwałym nośniku wzór odstąpienia od umowy przy jej zawarciu,
- wcześniejsza całkowita lub częściowa spłata kredytu będzie możliwa w każdym momencie. Jednak umowa może przewidywać rekompensatę w przypadku wcześniejszej spłaty kredytów o stałej stopie oprocentowania – w okresie obowiązywania stałej stopy oraz gdy spłacimy kredyt oprocentowany zmienną stopą przed upływem 36 miesięcy,
- maksymalna rekompensata w przypadku kredytu o zmiennej stopie nie może być wyższa niż odsetki, które byłyby naliczone od spłacanej kwoty w okresie roku od dnia faktycznej spłaty, ani też przekraczać 3 proc. spłacanej kwoty (lub krótszym – jeżeli do końca okresu kredytowania pozostał mniej niż rok). Zarówno w przypadku kredytów o stałej, jak i zmiennej stopie oprocentowania, rekompensata nie może przewyższać kosztów kredytodawcy bezpośrednio związanych z przedterminową spłatą,
- gdy spóźnimy się ze spłatą raty, bank wyznaczy nam dodatkowy termin – nie krótszy niż 14 dni roboczych. Poinformuje nas także o możliwości restrukturyzacji zadłużenia,
- jeżeli nie będziemy w stanie spłacać rat, bank będzie mógł: czasowo zawiesić spłatę, obniżyć wysokość rat, wydłużyć okres kredytowania lub zaproponować inne rozwiązanie. Jeżeli bank odrzuci wniosek o restrukturyzację lub restrukturyzacja zakończy się niepowodzeniem, bank umożliwi klientowi sprzedaż nieruchomości w okresie nie krótszym niż 6 miesięcy,
- reklamy ofert kredytowych muszą być jednoznaczne, czytelne, zrozumiałe i widoczne. Gdy reklama będzie informowała o jakimkolwiek koszcie kredytu, w tym o jego stopie oprocentowania, to za każdym razem konieczne będą dane o tym: czy jest to stała, czy zmienna stopa, o całkowitej kwocie kredytu, RRSO, czasie obowiązywania umowy, całkowitej kwocie do zapłaty, wysokości rat. Informacje te będą przedstawiane na reprezentatywnym przykładzie i tak samo widocznie, czytelnie i słyszalnie, jak pozostałe informacje dotyczące kosztów kredytu. W przypadku kredytu o zmiennej stopie – musi pojawić się informacja o ryzyku jej zmiany. Jeżeli w reklama kredytu nie będzie zawierała informacji o kosztach, obowiązkowe będzie przekazanie informacji o wysokości RRSO,
- zakaz sprzedaży wiązanej, czyli uzależniania zawarcia umowy od wykupienia konkretnych produktów, chyba że jest to bezpłatny rachunek, na którym gromadzimy pieniądze do spłaty rat. Dozwolona jest sprzedaż łączona, czyli oferowanie innych produktów, jednak klient może zawrzeć umowę nie godząc się na nie.
Przepisy ustawy o kredycie hipotecznym i nadzorze nad pośrednikami kredytu i agentami stosuje się do umów zawartych od 22 lipca 2017 r. Odnoszą się do banków, pośredników i agentów finansowych. Komisja Nadzoru Finansowego będzie prowadziła rejestr pośredników kredytu hipotecznego i konsumenckiego, można będzie więc na jej stronie internetowej sprawdzić, czy dany pośrednik, doradca lub agent ma prawo występować w imieniu banku.
źródło: UOKiK
