Lada moment do sejmu ma trafić projekt ustawy oddający Regionalne Izby Obrachunkowe wojewodom. Choć politycy zasadniczo zgadzają się, że ustawa wymaga nowelizacji, to proponowane przez PiS zmiany budzą sprzeciw i wątpliwości. Czy to kolejny zamach na samorządy?
Zgodnie z konstytucją działalność samorządów podlega nadzorowi państwa tylko z punktu widzenia legalności ich działań, a wymienione w niej Regionalne Izby Obrachunkowe zajmują się nadzorem jedynie w sprawach finansowych. Według nowych przepisów RIO miałyby dodatkowo kontrolować rzetelność i gospodarność w samorządach. Wybrana przez rząd komisja będzie decydować, czy gospodarne jest np. finansowanie przez samorząd in vitro albo utrzymywanie małych, nierentownych szkół.
– Dochodzi do zawłaszczania urzędu przez rząd – mówi radny województwa dolnośląskiego Tymoteusz Myrda z Bezpartyjnych Samorządowców. – Według obecnie funkcjonujących przepisów RIO sama we własnym gronie, powołuje komisję konkursową i wybiera spośród zgłoszonych kandydatów prezesa. Według przygotowywanej nowelizacji, prezesa będzie wybrać komisja powołana przez rząd. Prowadzi to do niebezpiecznej sytuacji, w której kolejne działy administracji są wiązane personalnie z premierem kraju. Oprócz RIO, która kontroluje samorządy, kontrolę sprawują także Naczelna Izba Kontroli, Urząd Kontroli Skarbowej i kilka innych instytucji. A jakie urzędy i jak często kontrolują działalność rządu i prezesa rady ministrów? – pyta retorycznie wojewódzki radny.
RIO, które do tej pory cieszyły się dużą niezależnością, teraz zostaną scentralizowane. Trzech z pięciu członków komisji ma być mianowanych przez rząd. Jeśli izby stwierdzą nieprawidłowości lub niegospodarność, będą mogli odwołać nie tylko wójtów, burmistrzów czy prezydentów, ale też zarządy powiatu i województwa, i to pod rygorem natychmiastowej wykonalności.
– To kolejny zamach, nie tylko na samorządy, ale i na konstytucję. Decyzje o tym, co jest gospodarne, będą zapadały uznaniowo. Będą też wyciągane konsekwencje: komisja będzie mogła zawiesić prezydenta, wójta czy burmistrza, a wówczas wojewoda postawi kogoś w zarząd komisaryczny – mówi posłanka PO Ewa Drozd. – Nowelizacja wprowadza nadzór nad nadzorem. A to jest niekonstytucyjne – dodaje posłanka Elżbieta Stępień z Nowoczesnej.
Te i inne zarzuty próbuje odpierać Tadeusz Madziarczyk, radny powiatowy PiS. Całość dyskusji w programie Konfrontacje:
Dyskusje polityków na gorące tematy można oglądać w programie „Konfrontacje” na ekranie TV Regionalna.pl w każdy poniedziałek o godzinie 18.15. Debaty emitowane są również na internetowym kanale stacji.
