Przed wojną było ich w Polsce ponad 100 tysięcy. Dziś – dziesięć razy mniej, z czego ponad jedna czwarta w Zagłębiu Miedziowym. Łemkowie – bo o nich mowa – wraz ze swoją historią, kulturą i zwyczajami są ważną częścią społeczności naszego regionu. Ich dziedzictwo chce ocalić od zapomnienia Towarzystwo Przyjaciół Rudnej, które realizuje projekt „Łemkowie nad Odrą”.
Mieszkańcom Zagłębia Miedziowego dobrze znana jest Łemkowska Watra na Obczyźnie, od blisko czterdziestu lat organizowana w Michałowie, w powiecie polkowickim. Liczna społeczność łemkowska mieszka też w Legnicy i gminie Rudna.
– U nas jest to ponad 800 osób – mówi Danuta Adamska, prezes Towarzystwa Przyjaciół Rudnej. – Chcemy zarchiwizować wspomnienia najstarszych przedstawicieli tej społeczności, którzy przyjechali tu w ramach akcji „Wisła”. Interesują nas wszystkie przejawy dziedzictwa Łemków, przekazywanego kolejnym pokoleniom mimo dziejowych trudów, których doświadczyli.
Plany te przyjęły postać projektu „Łemkowie nad Odrą”, w którego realizacji TPR finansowo wsparł powiat lubiński. Dzięki 7 tys. zł dotacji łatwiejsze stało się tworzenie filmowej dokumentacji, którą Towarzystwo udostępnia już na swoim kanale YouTube.
Zakończeniem tego projektu będzie „Watra nad Odrą”, czyli wielkie ognisko, przy którym spotkają się wszyscy członkowie społeczności łemkowskiej i ich goście. Będzie to wieczór z tradycyjną muzyką na żywo, podczas którego można będzie też poznać bohaterów filmów nakręconych przez TPR.
Zanim jednak zapłonie ogień nad rzeką, przebieg projektu można obserwować na jego facebookowym profilu i na stronie internetowej Towarzystwa.
Dokumentalistów z Rudnej wspiera też ich gmina, która przekazała 7,1 tys. zł na projekt „W kulturowym świecie Łemków”. Obejmie on warsztaty aktorskie, literackie i muzyczne, dzięki którym mieszkańcy regionu będą mogli posłuchać łemkowskich legend i pieśni, skosztować potraw tradycyjnej łemkowskiej kuchni lub zobaczyć, jak powstaje krywulka – charakterystyczna biżuteria, w którą stroiły się mieszkające na Łemkowynie kobiety.
