Żeby legalnie zatrudnić opiekunkę do dziecka, nie trzeba zakładać firmy i zatrudniać jej w charakterze pracownika. Najlepszym rozwiązaniem jest umowa aktywizacyjna.
Chociaż umowy aktywizacyjne funkcjonują na naszym rynku od sześciu lat, wciąż są mało popularne. W subregionie legnickim tej chwili w taki sposób zatrudnionych jest zaledwie 89 opiekunek. Według najnowszych danych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych na całym Dolnym Śląsku legalnie pracują 574 nianie. W tej grupie nieco ponad 3 proc. stanowią mężczyźni.
– Zatrudnienie niani na podstawie umowy uaktywniającej, czyli – najprościej mówiąc – umowy zlecenia z osobą fizyczną sprawującą opiekę nad dziećmi, nie jest trudne i z pewnością jest korzystne finansowo zarówno dla rodziców, jak i opiekunki – mówi Iwona Kowalska, rzecznik regionalny ZUS województwa dolnośląskiego. – Umowę z nianią, od której składki będą płacone z budżetu państwa, rodzic może podpisać wtedy, gdy dziecko, którym niania będzie się opiekować, ma od 20 tygodni do trzech lat; ewentualnie do czterech lat, jeżeli nie ma możliwości zapewnienia dziecku opieki przedszkolnej – wyjaśnia rzeczniczka.
Do umowy tej stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, dlatego musi ona określać takie elementy jak: strony umowy, cel i przedmiot umowy, czas i miejsce sprawowania opieki, liczbę dzieci powierzonych opiece, obowiązki niani, wysokość wynagrodzenia oraz sposób i termin jego wypłaty, okres obowiązywania umowy, warunki i sposób zmiany oraz rozwiązania umowy.
Nianią nie może być osoba niepełnoletnia ani żaden z rodziców. Można jednak zawrzeć taką umowę już z babcią, dziadkiem czy inną spokrewnioną osobą. Żeby wszystko odbywało się w świetle prawa, rodzic musi zgłosić taki fakt w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych. Gdy zgłasza siebie jako płatnika składek, pobiera w tym przypadku formularz ZUS ZFA. Zgłaszając nianię jako osobę ubezpieczoną, niezbędny jest formularz ZUS ZUA – jeżeli dana osoba będzie podlegała ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu. Osobę, z którą zawarto umowę należy zgłosić do ubezpieczenia w ciągu siedmiu dni.
Opiekunka zatrudniona na podstawie umowy aktywizacyjnej podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu i rentowemu oraz ubezpieczeniu wypadkowemu. Ubezpieczenie chorobowe jest dobrowolne. Oficjalnym płatnikiem składek jest jeden z rodziców dziecka, ale w praktyce składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe niań finansuje budżet państwa. Ewentualną składkę na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe finansuje zatrudniona opiekunka. Rodzic potrąca tę składkę z pensji i odprowadza do ZUS. Oczywiście niania obowiązkowo podlega także ubezpieczeniu zdrowotnemu, a składkę tę finansuje budżet państwa.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych opłaca za nianię składki finansowane przez budżet państwa w następujących przypadkach: gdy rodzice są zatrudnieni na podstawie umowy o pracę, świadczą usługi na podstawie umowy cywilnoprawnej (np. umowy agencyjnej, umowy zlecenia), prowadzą pozarolniczą działalność, prowadzą działalność rolniczą (z wyjątkiem osoby podlegającej ubezpieczeniu społecznemu rolników, jako domownik).
Rodzic, który podpisał tego typu umowę z nianią, musi do 15. dnia następnego miesiąca dostarczyć do ZUS dokumenty rozliczeniowe.
Szczegółowych informacji na temat zasad zatrudniania na podstawie umowy aktywizacyjnej udzielają pracownicy wszystkich placówek ZUS na terenie kraju.
.
źródło: ZUS; fot. Pixabay
